Kerst in Noorwegen

Van de 37 jaar die ik in Nederland woon, kan ik de keren die ik niet ‘thuis’ kerst heb gevierd op een hand tellen. Met thuis bedoel ik deze keer Noorwegen.

Kerst (‘jul’) is voor ons Noren heel bijzonder, vol tradities maar vooral een tijd die wij als familie met elkaar doorbrengen. Dat is zo bijzonder, dat zou ik eigenlijk niet willen missen. André inmiddels ook niet meer.

De decemberdagen voor kerst noemen wij ‘førjulstid’, pre-kersttijd als het ware. Wij bakken kerstkoekjes, zeven soorten als het kan, wij gaan uit eten met collega’s (‘julebord’), cadeaus worden ingeslagen, kerstkaarten geschreven, kerstdecoraties binnen en buiten en ga zo maar door. Het brengt ook wel wat stress met zich mee, maar desalniettemin proberen wij er zo goed als wij kunnen van te genieten.

Dan is het 23 december – ‘lille julaften’. De dag vóór kerst. Vroeger werd de kerstboom op deze dag versierd en in de avond zat de hele familie voor de televisie. Traditiegetrouw wordt al sinds 1980 de kerstklassieker, met Miss Sofie uitgezonden: ‘Dinner for one’. Deze zwart/wit sketch blijft hilarisch!

24 december – ‘julaften’. Dé dag/avond waar het om draait. In de ochtend kun je nog snel de laatste zaken regelen want om 13.00 uur zijn alle winkels gesloten. Vanaf dat moment voel je de rust.

Als lunch eten wij rijstepap, lekker warm. Op een van de borden, in de pap, zit een amandel verstopt. Tijdens het eten houden wij elkaar goed in de gaten, wie o wie heeft ‘m dit jaar? Uiteraard heeft mijn moeder een lichte voorkeur voor iemand die ze op deze dag extra wil verwennen. Degene die de amandel krijgt, ontvangt een prijs. Doorgaans is dit een varken van marsepein (‘julegris’). Vreemd genoeg valt André vaker in de prijzen dan ik.

Na de lunch beginnen wij met het voorbereiden van het avondeten wat wederom heel traditioneel is. Wat je eet is afhankelijk van de streek waarin je woont of vandaan komt. Dat kan van alles zijn, van vis naar vlees. Wij eten ‘pinnekjøtt’, schapenvlees. Rijkelijk geserveerd met bier en Aquavit. Mmmmm, heerlijk! André denkt daar toch wat anders over en krijgt iets alternatiefs op zijn bord. Wederom verwend.

Zoals gezegd is kerst in Noorwegen echt een hechte familiegelegenheid. Vooral in de avond op de 24ste is de familie bij elkaar en is het niet gebruikelijk dat je bij iemand anders op bezoek gaat.  Op die avond blijven we lekker thuis. Het enige wat je op straat ziet, zijn de mensen die onderweg zijn naar hun familie.

Overdag, of in iedere geval voor het diner gedenken wij de geliefden die niet meer onder ons zijn. Dit doen wij door op hun graven bloemen/kransjes te leggen en door er een lichtje te ontsteken. Als het dan echt donker wordt is het hele kerkhof verlicht en is het een prachtig gezicht. Zeker als het dan ook nog gesneeuwd heeft. Om kippenvel van te krijgen…zo mooi!

Om 17.00 uur. Dan wordt officieel de kerst ingeluid. Wij trekken onze feestkleding aan en de tafel is gedekt met het mooiste servies. De glühwein drinken wij als aperitief en daarna gaan we uitgebreid en gezellig tafelen. De kinderen zijn enigszins ongeduldig want na het eten is het tijd voor de kerstcadeaus. Misschien komt zelfs ‘julenissen’ (kerstman) langs! ??

De avond kan tot diep in de nacht uitlopen en daarom slaan wij vaak het ontbijt op 1ste kerstdag over en ontmoeten wij elkaar weer bij de kerstlunch.

GOD JUL!